EVDE OYUN - YARATICI DRAMA - UZM. BAŞAK FINDIKÇIOĞLU

EVDE OYUN - YARATICI DRAMA

Bizler bahçede oynayan çocuklardık. Büyükler oyunları öğretirdi hep birlikte oynardık.

Şimdilerde sokakta oynamak diye bir şey kalmayınca öğretmenler oyunlar öğretip, kontrollü oyun ortamları yaratmak zorunda kaldı. Sokaklardan atölyelere taşındı oyunlar. Bu da oyunların tarzını da bir nebze etkilemiş oldu. Tabi ki değişen dünya koşulları ve gelecek nesilden beklenen davranış biçimleri de öğrenme ve oyun süreçlerini etkiler oldu. Bu noktada sizlere evde de oynanabilecek ve hatta farkına bile varmadan ders tekrarı da yapabilecekleri oyun önerilerim olacak. Bu oyunlar grupça oynandığı zaman daha keyifli olduğundan anne babaların da oyuna dahil olması gerekecektir. Bu da çocuğunuzla belki de yeniden tanışmanızı sağlayacak, aranızdaki ilişkileri de güçlendirecektir.

Öğretmenlerimin hep kullandığı bir cümle vardı; “Elimde sihirli bir değnek olsa kafanızı açıp bilgileri içine sokarım” diye. Eğitimde böyle bir sihirli değnek varsa; o oyundur. E biraz evlerimiz dağılacaktır. Onu da toplamasında mutlaka çocukların yardımcı olmasını sağlamalıyız ki sorumluluk bilincini de geliştirebilelim.

Haydi başlayalım öyleyse:

Evde minderler, sandalyeler, ip, top, kova vardır. Onları kullanarak bir parkur oluşturmak, bu parkuru süreli geçmek eğlenceli bir aktivite olabilir. Ev halkı ile takımlar oluşturup karşı takım için en zorlu parkuru kurmaya çalışabilirsiniz. Tatlı bir rekabet düşünmeye ve elindeki malzeme ile yenilikler üretmeye zorlayacaktır. Çuval yarışlarını bilirsiniz. Bunu eve göre düzenleyebiliriz. Bir uzun kumaş parçası veya şalı iki ucundan birleştirilerek bir çember oluşturun. Bu kumaşın içine giren çocuğunuz ayakları ile kumaşın bir ucuna basar, diğer ucunu da eliyle tutar. Bu şekilde belirlenen mesafeyi ilerlemeye çalışır.

Evin içine sakladığınız bir nesneyi(oyuncak, kitap, çikolata …vb) evin krokisi üzerinde işaretleyerek buldurabilirsiniz. Kroki olmazsa yönergeler de işimizi görür. Buzdolabının ikinci rafının sol köşesinde gibi. Adım adım yönergeleri yazarsanız okumaya geçenler için okuduğunu anlama çalışmaları da yapılmış olur.

Madem okumadan bahsettik. Bir çocuk kitabını önce siz okuyun ve ona anlatın. Ama en can alıcı yerinde hikayeyi kesin. Onun tamamlamasını isteyin. Hatta belki canlandırmasını bile yapabilir. Olmadı yazar ya da anlatır. Eğer meraklandırmayı başarırsanız kitabı okumak isteyecektir. Kitap bitince aranızda bu kitapla ilgili sohbet etmeyi, kendi hayallerinizi de paylaşmayı unutmayın. Ayrıca sosyal medyada çocuk yayınlarının okumaları da yapılıyor. Bunları takip ederek dinleme etkinliklerini de yapabilirsiniz.

Biz yine hareket odaklı etkinliklere yoğunlaşalım. Evde bowling de oynayabiliriz. Odanın bir ucuna koyacağımız plastik şişeler ve top yeterli olacaktır. Eğer matematik de çalışalım derseniz şişelerin üzerine sınıf düzeyine göre sayılar yazıp devirdiklerinin puanını hesaplaması için toplamalarını isteyebilirsiniz. Normalde topla deseniz mızmızlanacağı sayıları büyük bir hevesle toplayacağını göreceksiniz. Bu toplama işini tavla zarları ile de yapabilirsiniz. Evde kağıt, makas, yapıştırıcı varsa siz de büyük zarlar hazırlayabilirsiniz.

Nefes çalışmaları bu süreçte stres düzeyini de azaltacağı için etkili olacaktır. Bunun içinde keyifli etkinlikler var. En basiti balon şişirme. Şişirdiğiniz balonlardan kuklalar da yapabilirsiniz. Başka bir oyunda yere, masaya bantla bir yol oluşturabilirsiniz ya da kağıda çizersiniz. Bu yolda ilerleyecek kağıttan bir gemi, bir kuş tüyü gibi hafif bir nesneyi üfleyerek yoldan çıkarmadan hedefe götürmesini izlemek keyifli olacaktır.

Hayal gücümüzü unutmayalım. Birlikte bir hikaye yazın. İçinde elektrikli bir ev aleti, bir hayvan geçsin. Hikayede bu kelimeleri her kullandığınızda çocuğunuz onun sesini çıkarsın. Anlattığınız hikayenin kahramanının, yaşadığı duyguları mimikleri ve sesiyle canlandırmasını da isteyebilirsiniz. Nefes çalışması derken duygu ifadelerine de girmiş olduk. Belki durumla ilgili duygularını sizinle bir hikaye ile paylaşabilir.

Evinizde paket lastiği ya da lastik tokalar vardır. Kağıt bardak? Öyleyse biraz da problem çözelim. Görevimiz kağıt bardaklardan kule yapmak. Sorun şu ki bardaklara dokunmak yok. Lastikleri kullanarak bardakları taşımanın bir yolunu bulması gerekecek. İnşaata başlamışken çöp şiş çubuklarını oyun hamuru ile birbirine tutturarak yapabileceğimizi en yüksek kuleyi inşa etmeyi de denemelisiniz.

Lastikleri ve kağıt bardakları kullanabileceğiniz başka bir etkinlik de şöyle: terliğimize lastik ya da ip yardımıyla kağıt bardakları sabitleyelim. Bu bardakların içine koyduğumuz pipon toplarını başka bir noktadaki büyük kutuya taşıyıp, içine atmayı deneyelim.

Bu sıralar oldukça popüler olan kodlama etkinliklerinin bilgisayarsız versiyonlarını da yapmanız mümkün. Yerde bantlarla oluşturabileceğiniz karelere bölünmüş alanın aynısını kağıda da çiziniz. Kağıttaki adımları takip ederek yerdeki tabloda ilerleyebilir. Yerdekinde yaptıklarını kağıda aktarabilir. Kaç adım attığını, hangi yöne attığını söyleyebilir. Hatta daha büyük sınıflarda cetvel, metre yardımıyla kareleri ölçerek ilerlediği yolu da hesaplayabilir.

Hazır hesaplamalara girmişken çocuğunuzla alışveriş oyunu oynayabilirsiniz. Kimin bakkal olacağına karar verin. Mutfak sizin bakkalınız olsun. Önce bir alışveriş listesi yapın. Sonra bakkala alışverişe gelin ve aldıklarınızı hesaplayın. Bilinçli tüketicilik mi dersin, matematik hesabımı. Ama rolde kalmayı unutmayın. İşin eğlenceli kısmı burada.

Unutmamalıyız ki onlar hareket etmek istiyorlar. Bunu kontrollü yapıp daha güvenli hale getirmek bizim elimizde. Ayrıca ders de çalışmaları gerekiyorsa bunu hadi çalış diyerek yaptıramayız. Küçükken bize de yaptıramadılar. Elimdeki malzeme, çocuğumun ihtiyaçları ve istekleri belli. Gerisi sizin yaratıcılığınıza kalmış. İnananın bunlar sadece çocuklar için değil. Sizin için de iyi olacak.

Sağlıklı günlere.

Uzm. Başak Fındıkçıoğlu

Tiyatrohane 2020